Z dniem 4 września 2017 r. weszły w życie zmiany ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Nowelizacje miały na celu rozszerzenie ochrony roszczeń pracowników, którzy w sytuacji niewypłacalności pracodawcy zostali pozbawieni zatrudnienia i świadczeń z tym związanych oraz przyspieszenie udzielania im pomocy finansowej w razie faktycznego zaprzestania działalności przez pracodawcę.

Wprowadzono m.in. następujące, najważniejsze, zmiany:

• Okres odniesienia między rozwiązaniem stosunku pracy a datą niewypłacalności pracodawcy uległ wydłużeniu z 9 do 12 miesięcy.
• Pracownik może uzyskać wypłatę należnego ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy nie tylko za rok, w którym ustał stosunek pracy, ale także za rok poprzedzający ten, w którym ustał stosunek pracy. Wypłata świadczeń z tytułu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy według nowelizacji będzie możliwa również w razie ustania stosunku pracy w okresie nie dłuższym niż 4 miesiące po dacie niewypłacalności pracodawcy.
• Rozszerzono katalog osób objętych ochroną, zatrudnionych u pracodawcy, o następujący zakres osób: małżonek pracodawcy, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione, rodzice, macocha itd., które do tej pory nie były objęte ochroną zmienianej ustawy, a są osobami, które mogły mieć wpływ na działalność pracodawcy – jeżeli prowadził jednoosobową działalność gospodarczą.
• Wprowadzono nową definicję „faktycznego zaprzestania działalności”, poprzez dookreślenie daty faktycznego zaprzestania działalności oraz uszczegółowienie przepisów.
• Zmianie uległy dokumenty konieczne dla wykazania uprawnienia pracownika do otrzymania zaliczki na świadczenia z ustawy. Co do zasady wystarczające będą oświadczenia pracownika co do wysokości niezaspokojonych należności. Wysokość zaliczki stanowić będzie kwotę niezaspokojonych przez pracodawcę roszczeń pracowniczych, nie wyższą jednak niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu złożenia wniosku o wypłatę zaliczki.
• W stosunku do tych samych pracowników danego pracodawcy, te same zaległe świadczenia pracownicze o charakterze jednorazowym, będą mogły być wypłacone tylko raz. Z kolei zaległe świadczenia okresowe, (a więc i wynagrodzenie) – za okres nie dłuższy niż 3 miesiące.
• Przy wypłacie świadczeń podstawę dla ich określenia stanowić będzie przeciętne miesięczne wynagrodzenie obowiązujące w dniu złożenia wykazu lub wniosku o wypłatę świadczeń.
• W przypadku odmowy wypłaty świadczeń lub zaliczki przez marszałka województwa wnioskodawca będzie miał 30 dni na podjęcie środków prawnych przed sądem pracy. Termin ten będzie się liczył od daty doręczenia zawiadomienia o odmowie wypłaty. Daje to zatem dużo czasu na zaskarżenie takiej niekorzystnej decyzji.

Nowelizacja modyfikuje także część przepisów dotyczących opłat sądowych. Od teraz obowiązywało będzie zwolnienie z opłaty stosunkowej w sprawach z zakresu prawa pracy, dotyczących dochodzenia zwrotu należności powstałych w wyniku realizacji przepisów z zakresu ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy w przypadku, gdy wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 tys. złotych. Dotychczas sprawy pracownicze o roszczenia powyżej tej kwoty generalnie nie były zwolnione z opłat. Od teraz obowiązywał będzie wskazany wyjątek.

Tomasz Piwowarski

Radca Prawny